Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Cussìgios pro lèghere: Po cantu Biddanoa

“Pro cantu Biddanoa” est unu romanzu de Benvenuto Lobina, bogadu pro sa prima bia dae sa domo imprentadora 2D Editrice Mediterranea in su 1987. Prus a curtzu a su tempus nostru, in su 2004, lu at a torrare a publicare sa nugoresa Ilisso.

Su libru – totu iscritu in limba sarda cun furriadura in italianu – nos contat de Luisicu, agiudadore de batàllia, ex – cumbatente de sa Brigada Tataresa, sighidore ideale de Emìliu Lussu e de su momentu chi custu, a gherra finida, at a recuire a domo dae sa mugere Sara, chi isetaiat una criadura.

A su matessi tempus Lobina, cun sos personàgios “simpres” suos, nos pintat s’istòria de su mundu intre prima e segunda gherra mundiale, bìvida e bida cun sos ogros de sos abitadores de una bidda de Sartzidanu, Biddanoa de Tulu. Partire dae su particulare pro lòmpere a s’universale, segundu sa letzione de sa biada de Cicitu Màsala:

«Po cantu Biddanoa fèssit una bidda sonnigosa, preizzosa, senza ’e nisciuna gana de si ponni a su paris cun is àtaras biddas, Biddanoa fut in Sardìnnia, e sa Sardìnnia, si pràxat o no, est in Italia. Po custu de totu su chi suzzedìat in Italia calincunu striddicu ’ndi lompìat a Biddanoa puru.»

Biddanoa, definida dae Lobina “una pimpirìda ’e su mundu”, mancari minore, mancari ispèrdida intre sos montes de sa banda de intro de Sardigna, leat parte a modu suo a sas passiones ideales de tando – su sardismu, màssimu a totus – crèschidas e ninnadas suta su ludu de sa trintzera, logu ue sos Sardos si sunt iscobertos pòpulu:

«E mancai de partidus no nd’èssit cumpréndiu nudda, su èssi “sardista” calincuna cosa bolìat nai po issu puru, forzis. Sardu fut sardu. È beru ca prima de partìri sordau sa Sardìnnia pagu dda connoscìada: no fut andau mai a perunu logu, mancu a Casteddu, sceti a is biddas accanta, po calincuna festa: a Nurri po Santa Rosa, a Sèrri po Santa Luxìa, e candu fut piccioccheddu, un’annu dd’ìanta portau a Nuragus, a sa festa ’e Sant’Elìas, accantu po sa primu ’orta ìat pappau piricoccu, unu fruttu chi no ìat bistu mai. Ma in trincera, comente medas àturus sardus de sa matessi cundizioni sua, analfabetas e créscius in s’accorru de logus che Biddanoa, chi de seguru no fut s’unica bidda a èssi “isolata”, in trincera a connosci unu pagheddu sa Sardìnnia dd’ìat imparau Luisicu puru».

De importu est puru, in s’isvilupu de s’òpera, sa dicotomia sardu-italianu, singiale custu de una làcana culturale, sotziale e polìtica intre sa fonètica de su sentidu - su sardu - e cussa de su faeddu fritu, istitutzionale, impostu e a bias impostore, s’italianu:

«Ma forzis cussus fueddus puru fùanta fàulas, o fueddus chi balìanta sceti in guerra, is fueddus de su cumandu, chi arribànta a su capitanu de unu cumandanti prus in artu, e a custu de un’àturu prus in artu ancora, e poi de un’àturu, de un’àturu, sèmpiri prus in artu»

De lèghere, pro connòschere istòria nostra, cun su tinu e cun su coro.

A incuru de Antoni Flore

 

benvenuto lobina



Condividi l'articolo: Condividi

Festival Morròculas

morroculas

Area collaboratori

Area collaboratori associazione

Accedi al sito con le credenziali che ti sono state fornite per visualizzare le risorse riservate ai collaboratori di Àndala Noa.

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

Cerca nel sito

Con la cultura si possono fare grandi cose

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • Museo del Bisso di Chiara Vigo (Sant'Antioco)

    In questo museo-laboratorio opera il maestro Chiara Vigo, l’unica donna al mondo a lavorare e tessere la cosiddetta seta del mare, il Bisso marino, secondo una tradizione millenaria importata in...

  • Nuraghe Santu Antine (Torralba)

    Il nuraghe trilobato Santu Antine, chiamato anche sa domo de su re (la casa del re), è uno dei nuraghi più maestosi e importanti della Sardegna. Il nuraghe, edificato durante l'età del bronzo medio...

  • Nuraghe Arrubiu (Orroli)

    Si tratta del nuraghe più grande della Sardegna e l'unico con cinque torri, tra quelli finora indagati. Viene chiamato Gigante rosso, arrubiu in sardo, per il caratteristico colore rosso dei licheni che...

  • Museo Etnografico Galluras - museo della Femina Agabbadora (Luras)

    Ubicato in una tipica abitazione dell'Alta Gallura, a tre piani, il museo raccoglie ben 5000 reperti raccolti e conservati dalla fine del 1400 alla prima metà del 1900. Qui tutto è stato utilizzato...

  • Grotta Gana 'e Gortoe (Siniscola)

    Dal cuore dell’abitato di Siniscola, in via Olbia, si accede alla bellissima grotta di Gana ’e Gortoe. La grotta, utilizzata fin dalla Preistoria (come dimostra il vasellame rinvenuto all'interno) e durante...

Dal nostro archivio

Seguici su Telegram

Ricevi le notifiche di andalanoa.it su Telegram

Unisciti al nostro canale Telegram e ricevi gli aggiornamenti di Andalanoa.it (Info)

Seguici sui nostri canali

Scarica Àndala App

Android apk download