Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Su mundu a su tempus de Amsìcora

Su tzentru de su mundu antigu fiat tando su Mare Mediterràneu, pàtria fecunda de sas culturas egìtzia, ebràica, sarda, greca, pùnica e romana. Sa Sardigna resurtaiat imbèrghida in sas abbas otzidentales de custu chi si paret unu lagu salidu mannu, su chi in sas fontes clàssicas fiat mentuadu che Mare Sardu. Pro sillogismu podimus afirmare duncas chi s’istòria de sa Sardigna de su III sèculu in antis de Cristos est s’istòria de su mundu. Ma ite cumbinaiat in su restu de su praneta in sa matessi ora?

In Otzeània registramus sa colonizatzione de sas Ìsulas Te Fenua Enata, “sa terra de sos òmines” (Marchesas, Polinèsia Frantzesa). A cara a su 200 a.C. sos Polinesianos - navigadores de gabbale - benint a istare in custos tretos, movende cun sas “va’a” issoro (canoas)  dae Samoa e dae Tonga. In Amèrica Latina agabbaiat sa tziviltade olmeca (400 – 200 i.C.), nàschida in sas partes de mesania e de bassu de su Mèssicu atuale (1400 a.C.), mama antiga de totu sas culturas mesoamericanas. Sos Olmecas fiant organizados in polis, faghiant sacrifìtzios umanos a sos deos, ischiant iscrìere e praticaiant unu giogu a botza cun punnas lùdicas e rituales.

In custos annos s’Impèriu indianu Maurya lompet a s’estensione màssima sua, cun su rennu de Ashoka (304–232 a.C.). Ashoka aiat favoridu sa difusione de su buddismu in Ìndia in pare a s’arte chi testimoniaiat, in sas manifestatziones suas, s’amore profundu pro totu su Criadu e pro sos èsseres suos. Cara a s’Oriente estremu leaiat su poderiu Ch'in Shi Huang, primu imperadore de sa Tzina (221 a.C.), natzione chi galu oe nde tirat su nùmene da issu. Suta su guvernu suo benit fraigada sa Muràllia Manna (215 a.C.), fortilesa pesada pro difèndere sa Tzina dae sas bardanas de sos Mòngolos. Custu imperadore mannu aiat cumandadu puru un’àtera òpera famada, connota in totu su mundu comente “s’esèrtzitu de terra cota”: unu cumone de istàtuas de gherradores chi, in s’idea sua, l’aiant dèvidu serbire e amparare in su vida ultraterrena, pustis mortu.

In su Cabu de Susu de s’Europa abitaiant sos Tzeltas, pòpulu originàriu de unu logu chi s’isterriat intre Frantza, Germània e Isvìtzera (Cultura de La Tène, VI – I sèc.). In su III sèculu custu grupu ètnicu ocupaiat unu territòriu istremenadu, chi andaiat dae sa Penìsula Ibèrica a sa Turchia (Galàtzia), dae s’Iscòtzia a sa regione de sas Marcas, in Itàlia. 

Antiogu III “su Mannu” nch’artziaiat a su tronu de s’Impèriu Selèutzida (242 – 187). Sos Selèutzidas fiant una dinastia ellenìstica chi regnaiat in sa banda de levante de sos domìnios de Alessandru Magnu, posca de sa morte sua (323 a.C.). Sende Antiogu soberanu benit restaurada sa potèntzia manna de s’Impèriu Selèutzida (195 a.C.). Su cales chi custu re est cunsideradu dae sos istòricos che a un’Alessandru segundu.

In su Mare Sardu (Mediterràneu Otzidentale) duos gigantes fiant prontos a si dare s’assacheu: Cartàgine e Roma. In su cuntestu geo – polìticu de sa Segunda Gherra Pùnica (218 – 202 a.C.) est de nche pònnere sa rebellia de Amsìcora (215 a.C.), pelea anti – romana de sos Sardos, conduida da sa tzitade de Cornus cun s’agiudu de Cartàgine, pro lograre s’indipendèntzia de s’Ìsula.

Sa Sardigna, printzipiende dae su 238 a.C. , fiat bènnida a provìntzia romana ma lu fiat de nùmene ebbia ca in s’Ìsula su territòriu capitolinu si riduiat a carchi tzitade marìtima (Òlbia, Kàralis, Solki, Nora, Bìthia). A unu livellu prus ampru Roma e Cartàgine fiant gherrende pro su predomìniu de su Mediterràneu Otzidentale. Posca de sa Prima Gherra Pùnica (264 – 241 a.C.) sos africanos de su Nord, perdidores, aiant dèvidu rinuntziare a sas relatziones cun sa Sitzìlia (241 a.C.) e cun sa Sardigna (rebellia de sos mertzenàrios 241-238), alleada issoro de importu.

Cartàgine, però, aiat bisòngiu de empòrios, de colònias e de logos de iscàmbiu promores chi s’economia sua si basaiat subra de su cummèrtziu. Cun custos balàngios mannos sa potèntzia pùnica si pagaiat s’esèrtzitu suo, cuntzertadu dae mertzenàrios leados dae onni parte e logu. Sas cunditziones de Roma non podiant duncas èssere rispetadas. Amìlcare Barca, babbu de Annìbale, lograt s’Ispagna cun sas armas (237 a.C.). Un’isfida noa s’est aprontende.

Sighit

 

A incuru de Antoni Flore

 

muraglia cinese 1



Condividi l'articolo: Condividi

Festival Morròculas

morroculas

Seguici sui nostri canali

Seguici su Telegram

Ricevi le notifiche di andalanoa.it su Telegram

Unisciti al nostro canale Telegram e ricevi gli aggiornamenti di Andalanoa.it (Info)

Con la cultura si possono fare grandi cose

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • Miniere di Porto Flavia (Masua)

    Realizzata tra il 1922 e il 1924, la miniera di Porto Flavia, all’interno del promontorio che domina Masua e la costa dell'iglesiente, più che una miniera è un porto sospeso nel mezzo di una parete...

  • Necropoli di Sant'Andrea Priu (Bonorva)

    La necropoli a camere ipogeiche di Sant'Andrea Priu è costituita da una ventina di tombe scavate nella roccia. Tre sono le domus de janas importanti e meglio conservate: la Tomba del Capo, la Tomba...

  • Cerdeña, tierra única

    Única como la huella de la multitud humana que desde hace miles de años pasea y danza por el Mediterráneo, sembrando cultura, conocimiento, recuerdos y sueños. Tan única como la suma de los vientos que...

  • Nuraghe Arrubiu (Orroli)

    Si tratta del nuraghe più grande della Sardegna e l'unico con cinque torri, tra quelli finora indagati. Viene chiamato Gigante rosso, arrubiu in sardo, per il caratteristico colore rosso dei licheni che...

  • Gola di Gorropu (Urzulei)

    Situata nel cuore dell'isola, tra Barbagia e Ogliastra, la gola di Gorropu, con i suoi oltre 500 m di altezza e una larghezza che varia dai 4 metri ad alcune decine, è considerata il canyon più...

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

Scarica Àndala App

Android apk download

Cerca nel sito

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • COMUNE DE BESSUDE - AVISU PÙBLICU PRO DISTRIBUIRE ABBA A USU AGRÌCULU

      COMUNE DE BESSUDE AVISU PÙBLICU PRO DISTRIBUIRE ABBA A USU AGRÌCULU   S’Amministratzione Comunale, a tales de suprire a sa sicagna de su perìodu istiale, ponet a disponimentu de sos operadores...

  • Oe comente tando: sa misèria non s’amministrat

    Sa misèria non s’amministrat Chimbanta babbos de famìllia sunt sena traballu dae cabu a pees, pedint traballu cun arrogàntzia e chircant a manera sighida s’agiudu meu.Bi sunt dies chi timo chi mi...

  • PREMIADOS SOS POETAS DE SU “RAGA” 2019

    Cando in una bidda est ativu unu prèmiu de poesia est sa bidda matessi a nde regògliere sos mezus frutos. Custos frutos podent torrare a contu e sunt de giudu pro mannos e minores, pro chie est...

  • Primas pàginas: 25/11/2014

    Intzidentes, traballu, violèntzia contra a sas fèminas A pustis de s'intzidente in Ìtiri Cannedu sighint sos isvilupos de s'inchiesta. S'autista est indagadu pro àere cajonadu sa morte de sos duos...

  • Bànari, prelievos emàticos

    Comuna de Bànari – Provìntzia de Tàtari   Servìtziu prelievos   Chenàbura su 20 de santandria, dae sas 7.00, ant a èssere efetuados sos prelievos emàticos in sos locales de s’ex iscola elementare. Sas...

  • COMUNE DE CHERÈMULE - AVISU: campagna vatzinale over 80 10 abrile 2021

      COMUNE DE CHERÈMULE   AVISU   S'est transida a su 10 de abrile 2021, sa campagna de somministratzione  de su vatzinu anti - Covid (Pfizer Biontech)  pro sos tzitadinos chi ant prus de otanta annos e chi...

  • Bànari, locale comunale de “Sa pedraja” pro atividade cummertziale

    Cun sa punna de dare impèllida a sas atividades produtivas locales, su responsàbile de su servìtziu tècnicu-vigilàntzia dat a ischire chi, in esecutzione de sa deliberatzione de Giunta sa 33 de su...

  • COMUNE DE TURALVA: Comunicatziones de su Sìndigu

        COMUNE DE TURALVA                      CAMPAGNA DE SCREENING "SARDOS E SEGUROS"Informamus a sos tzitadinos chi sa campagna de screening subra de sa populatzione, sa chi s'est fata domìniga 18 abrile in su tzentru de...

  • Zona arba su die a pustis

    «Primu die, ma non b’at assàrtiu». La Nuova Sardegna, a maduru, aberit s’editzione odierna sua contende·nos de sa prima die de zona arba in s’ìsula: «In Tàtari e i Casteddu aberturas a nou...

  • Primas pàginas: 18/11/2014

    Dae Cleopatra...a sa Keller Un'annu a como su disacatu Cleopatra in Sardigna. Sos giornales de oe nos l'ammentant mentovende sas «promissas» (La Nuova) e sos «180 milliones furados» (L'Unione). Difatis...

Dal nostro archivio

  • Aperte le prenotazioni per le cene con... "Àndala noa"

    L'Associazione culturale "Àndala noa", nell'ambito degli eventi in programma per "Settembre con Àndala noa", organizza due cene dal sapore speciale.

  • Cuncursu literàriu "Una die in iscola... istòrias de istudentes"

    S’assòtziu culturale “Àndala noa” in s’àmbitu de su progetu “Su sardu, limba de totus limba pro totus”, finantziadu dae s’Assessoradu Regionale de sa Istruzione Pùblica, Benes culturales,...

  • Tutti a Iscol@ 2017/2018: English together

    Anche per l'anno scolastico 2017/2018 il progetto "English together" è presente nel catalogo dei laboratori didattici approntato dalla Regione Sardegna relativamente al progetto "Tutti a Iscol@".

  • Selezione di due operatori da destinare all'Ufficio Sovracomunale della Lingua Sarda - Curatoria Meilogu

    Si informa che, con nota n. 653 del 28.03.2014 il Comune di Borutta ha comunicato a questa associazione l'affidamento della gestione dello Sportello Linguistico Sovracomunale - Curatoria Meilogu. Si...

  • ItaLBeS项目,是面向外国人的意大利语课程 (薩薩里)

    🇬🇧  🇨🇳  🇮🇹  🇷🇴  🇫🇷  🇷🇺  是移民在学习意大利语融合过程中的基本步骤。他们中许多人通过自主接触获得语言, 但是,这通常是不够的, 更需要在正式环境下获得指导 。 👨‍🎓👩‍🎓 因此,我们 设计并构建ItaLBeS“(为 外国工人和 护理人员准备的意大利语课程),针对想要学习或提高意大利语语言交流能力的外国人员,以及对他们的工作相关的进行广泛教学。 ItaLBeS希望成为 融合群体 和 参加工作的一个起始点。 🧑‍🏫 预期课程*: -ItaLBes 0- 初A1级(针对 部分识字的学习者)-ItaLBes 1- QCER A1级-ItaLBes 2-QCER A2级*( 对参加A2级认证考试的人有帮助,是获得居留许可必不可少的 语言要求)-ItaLBes 3-QCER B1级(...