Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Itireddu: Sos carrulantes de Itri

Ittireddu

Sos carrulantes de Itri

“Sos Carrulantes” aiant unu carru de linna tiradu dae unu giuale de boes, imbetze “sos massajos” traballaiant sa terra issoro o de àtere.

Pro su prus custas duas categorias fiant totu unu.

A sos tempos de Mussolini, sia una che s’àtera, sustènnidas dae una polìtica chi agiudaiat sas famìllias mannas, faghiant fìgios meda: difatis sas famìllias fiant de oto-noe-deghe o prus pessones.

Sa richesa issoro fiat unu carru ( targadu A.Peano Otieri) unu giuale de boes, carchi tzentiària (metru cuadru) de terrinu semenadu a trigu, ena, orzu e fae.

Sos carros, cando non fiant impitados, abarraiant firmos a dae in antis de sas domos issoro, e sos boes s’iscapaiant ( a pasculare in cunzados minores  chi bi fiant a curtzu de sa bidda).

Cussa de sos carrulantes fiat una greze barrosa, anarco-socialista: intre issos s’agiudaiant unu cun s’àteru,  unu pagu brigantinos ma, pro su prus, sintzeros in su bene e in su male.

Tèteros, ischiant giùghere su carru, cun abilidade manna: si setziant a ancas abertas, cun sos cartzones de frustanu canu e sa cicia in conca, in sa coa de su carru; leaiant in una manu sas funes, pro fàghere andare a filu su carru cun sos boes e in s’àtera, comente ch’esserat una bandela, su fuete cun sa coitza o  su puntòrgiu pro los fàghere andare lestros.

A fine chida andaiant a su “Monte” pro fàghere linna; e carrigaiant màtulos de mudeju e de chessa.

Cun abilidade manna, lighende∙las a sos gantzos, faghiant passare sos cannaos in sas lòrigas de ferru postas, a artàrias diversas, subra de sas bratzuleras de sas giagas de su carru a manera chi su càrrigu esserat seguru.

Unu in segus de s’àteru atraessaiant sas camineras de totu su Meilogu de seguru no a sa muda: brullaiant  leende∙si in giru, e cantaiant cantones a sa “logudoresa”.

Andaiant a Mores, Turalva, Bunnànaru e Boruta; finas a Tiesi.

Sa linna fine si bendiat pro ammaniare su  furru pro còghere su pane pro carchi soddu netzessàriu a campare sa famìllia.

A s’ispissu si faghiat a càmbiu cun su binu de Bunnànaru.

Onniunu fiat orgollìosu de sos boes suos; onni bìndighi dies o una borta a mese andaiant, su lunis, a sa fiera de su bestiàmine de Otieri; chi si faghiat a” Donnighedda”.

Sutzediat chi b’esseret calicunu chi andaiat a sa fiera cun una paja de boes bellos e pàschidos e nde torraiat cun àteros duos romasos; tando su càmbiu non fiat parivile: difatis aende prus pagu  balore bi fiat un’agiunta de dinari ùtile pro pagare carchi dèpidu de domo.

Sas carrelas de mesu, “Santa Rughe”, “Sa Costa”fiant su rennu de sos carrulantes; rapresentaiant sos traballadores itresos. 

Sos fìgios de sos carrulantes chi oramai ant sessanta, setanta annos s’ammentant de “tiu Cicciu Ara Fenu” e de su fìgiu “Tilipu”; Zizzu e Ninu Manca, Cischinu Ara cun su fìgiu Toeddu, Giuanne Ara (Diddi) cun su fìgiu Luisi, Ceppeddu Fresu, Micheli e Bainzu Pinna. 

Su balore de custa gente non fiat dadu dae su dinari o dae sa genia ma solu dae su suore de su traballu e dae su de àere imparadu a connòschere sa vida mancari chi b’esserent istadas sas contrariedades.       

 

Mario Ara

 



Condividi l'articolo: Condividi

Seguici su WhatsApp e Telegram

Unisciti ai nostri canali WhatsApp e Telegram per ricevere gli aggiornamenti di Àndala noa (Info)

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • Tiesi: Rochitas in Festa

    COMUNA DE TIESIProvìntzia de Tàtari ROCHITAS IN FESTA 2015 Si dat a ischire a totus sos interessados a leare parte a s'editzione 2015 de Rochitas in Festa chi lunis, su 15 de nadale a sas 6,30 de...

  • Cussìgios pro lèghere: POST OFFICE

    Post Office est unu libru mesu auto-biogràficu chi nos contat de unu personàgiu particulare Henry Chinaski (Hank pro sos amigos), su chi in realidade est in bona parte s’autore etotu de su contu,...

  • Sa nae nuràgica de Andria Loddo

    Promores de s’ingèniu e de sa passione de Andria Loddo sas naes de sa marineria shardana torrant a bida. Su mastru artesanu lanuseinu, giai apretziadu in Sardigna pro sa produtzione ispantosa de...

  • Iscola pro totu làmpadas, ma sighit a mancare s'educatzione contra a sa violèntzia

    Aberturas diferentes finamentas oe in sos giornales sardos. Gosi La Nuova: «S’ex cumpàngiu, unu disocupadu aligheresu de 30 annos, l’at secuestrada, maletratada e iscuta de continu. Sa fèmina at...

  • Turalva: iscritziones piscina e ludoteca istiale

    TURALVA. In sa comuna sos babbos e sas mamas podent compilare sos mòdulos pro iscrìere sos fìgios issoro a sas atividades istiales de sa ludoteca e de sa piscina comunale. Sas iscritziones iscadint su 20 de...

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • MAP - Museo archeologico e paleobotanico (Perfugas)

    Ospitato nei locali già in uso per il mercato del bestiame, il museo raccoglie ed espone le testimonianze archeologiche, dal Paleolitico al Medioevo, provenienti da tutto il territorio dell’Anglona. Comprende...

  • Sardinien, einzigartiges Land

    Einzigartig wie der Abdruck der Vielheit der Menschen, die seit Jahrtausenden im Mittelmeerraum vorbeizieht und tanzt und Kulturen, Wissen, Erinnerungen und Träume sät. Einzigartig wie die Summe der...

  • Saline Conti vecchi (Assemini)

    Le saline si estendono sui 2700 ettari dello stagno di Santa Gilla da quando, alla fine degli annni Venti del XX secolo, l'ingegnere Conti Vecchi diede vita a un ambizioso progetto per bonificare lo...

  • Museo deleddiano (Nuoro)

    Il museo è dedicato a Grazia Deledda, unica donna italiana ad avere ricevuto il premio Nobel per la letteratura, nel 1926, e ha sede nella sua casa natale di cui conserva mobili e cimeli. Manoscritti,...

  • Grotta di San Michele (Ozieri)

    La Grotta di San Michele, all'interno dell'abitato di Ozieri, prende il nome da una chiesa, ormai scomparsa, che sorgeva nelle vicinanze. Si tratta di una grotta carsica, che sprofonda nel calcare...

Dal nostro archivio

Con la cultura si possono fare grandi cose

Seguici sui nostri canali

Cerca nel sito