Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Itireddu: Sos carrulantes de Itri

Ittireddu

Sos carrulantes de Itri

“Sos Carrulantes” aiant unu carru de linna tiradu dae unu giuale de boes, imbetze “sos massajos” traballaiant sa terra issoro o de àtere.

Pro su prus custas duas categorias fiant totu unu.

A sos tempos de Mussolini, sia una che s’àtera, sustènnidas dae una polìtica chi agiudaiat sas famìllias mannas, faghiant fìgios meda: difatis sas famìllias fiant de oto-noe-deghe o prus pessones.

Sa richesa issoro fiat unu carru ( targadu A.Peano Otieri) unu giuale de boes, carchi tzentiària (metru cuadru) de terrinu semenadu a trigu, ena, orzu e fae.

Sos carros, cando non fiant impitados, abarraiant firmos a dae in antis de sas domos issoro, e sos boes s’iscapaiant ( a pasculare in cunzados minores  chi bi fiant a curtzu de sa bidda).

Cussa de sos carrulantes fiat una greze barrosa, anarco-socialista: intre issos s’agiudaiant unu cun s’àteru,  unu pagu brigantinos ma, pro su prus, sintzeros in su bene e in su male.

Tèteros, ischiant giùghere su carru, cun abilidade manna: si setziant a ancas abertas, cun sos cartzones de frustanu canu e sa cicia in conca, in sa coa de su carru; leaiant in una manu sas funes, pro fàghere andare a filu su carru cun sos boes e in s’àtera, comente ch’esserat una bandela, su fuete cun sa coitza o  su puntòrgiu pro los fàghere andare lestros.

A fine chida andaiant a su “Monte” pro fàghere linna; e carrigaiant màtulos de mudeju e de chessa.

Cun abilidade manna, lighende∙las a sos gantzos, faghiant passare sos cannaos in sas lòrigas de ferru postas, a artàrias diversas, subra de sas bratzuleras de sas giagas de su carru a manera chi su càrrigu esserat seguru.

Unu in segus de s’àteru atraessaiant sas camineras de totu su Meilogu de seguru no a sa muda: brullaiant  leende∙si in giru, e cantaiant cantones a sa “logudoresa”.

Andaiant a Mores, Turalva, Bunnànaru e Boruta; finas a Tiesi.

Sa linna fine si bendiat pro ammaniare su  furru pro còghere su pane pro carchi soddu netzessàriu a campare sa famìllia.

A s’ispissu si faghiat a càmbiu cun su binu de Bunnànaru.

Onniunu fiat orgollìosu de sos boes suos; onni bìndighi dies o una borta a mese andaiant, su lunis, a sa fiera de su bestiàmine de Otieri; chi si faghiat a” Donnighedda”.

Sutzediat chi b’esseret calicunu chi andaiat a sa fiera cun una paja de boes bellos e pàschidos e nde torraiat cun àteros duos romasos; tando su càmbiu non fiat parivile: difatis aende prus pagu  balore bi fiat un’agiunta de dinari ùtile pro pagare carchi dèpidu de domo.

Sas carrelas de mesu, “Santa Rughe”, “Sa Costa”fiant su rennu de sos carrulantes; rapresentaiant sos traballadores itresos. 

Sos fìgios de sos carrulantes chi oramai ant sessanta, setanta annos s’ammentant de “tiu Cicciu Ara Fenu” e de su fìgiu “Tilipu”; Zizzu e Ninu Manca, Cischinu Ara cun su fìgiu Toeddu, Giuanne Ara (Diddi) cun su fìgiu Luisi, Ceppeddu Fresu, Micheli e Bainzu Pinna. 

Su balore de custa gente non fiat dadu dae su dinari o dae sa genia ma solu dae su suore de su traballu e dae su de àere imparadu a connòschere sa vida mancari chi b’esserent istadas sas contrariedades.       

 

Mario Ara

 



Condividi l'articolo: Condividi

Seguici su WhatsApp e Telegram

Unisciti ai nostri canali WhatsApp e Telegram per ricevere gli aggiornamenti di Àndala noa (Info)

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • S'alfabetu sardu

    Sas lìteras chi formant s'alfabetu sardu sunt sas chi sighint: a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, l, m, n, o, p, r, s, t, u, v, z Bidimus chi, cunforma a s'alfabetu italianu amus sa jma mancat sa q. Sa...

  • Tiesi - Variazione TOSAP

  • Arantzos in buca a sos pitzocos in iscola

    martis 2/2/21 Sa Sardigna abarrat galu in colore de arantzu ca, comente tìtulat La Nuova, «Su Tar non disinnat». «Su presidente de su Tar deviat disinnare 24 oras a como, ma at rinviadu a oe sa...

  • NOAS. TURALVA. Monumentos Abertos 2019.

    NOAS. TURALVA. Monumentos Abertos 2019. Custu fine chida in sas dies de su 25 e 26 de maju 2019, in Turalva, b’at a èssere sa possibilidade de connòschere e visitare sete sitos de importu mannu....

  • NOAS. Sìligo. Iscritziones a sas atividades pro s’istiu 2019.

    NOAS. Sìligo. Iscritziones a sas atividades pro s’istiu 2019.  S’Àrea de sas polìticas pro sos giòvanos, pro s’isport e pro sa cultura de sa Comuna de Sìligo, faghet ischire chi fintzas a sa die de su 19...

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • Anfiteatro Romano di Cagliari

    Realizzato tra la fine del I e l'inizio del II secolo d.C., scavando nella roccia, rappresenta il più importante monumento di età classica esistente oggi in Sardegna. In origine aveva un perimetro di 120...

  • MURATS - Museo Unico Regionale Arte Tessile Sarda (Samugheo)

    Il MURATS (Museo Unico Regionale Arte tessile Sarda) di Samugheo è il più importante museo d’arte tessile tradizionale della Sardegna, nato con l’intento di recuperare e conservare la memoria...

  • Basilica di San Simplicio (Olbia)

    Sorta sulla sommità di una collina di fronte alla stazione ferroviaria di Olbia, in corrispondenza dell'antica necropoli romana, la chiesa fu costruita tra la fine dell'XI e la metà del XII secolo....

  • Museo casa Deriu (Tresnuraghes)

    L’edificio che ospita il museo è conosciuto come casa Deriu, dal nome del suo ultimo proprietario. Conserva al suo interno parte degli arredi originali lasciati dagli antichi proprietari e una...

  • Civico museo archeologico "Alle Clarisse" (Ozieri)

    Inserito nel complesso che fu sede del convento delle Clarisse, completamente restaurato negli anni Novanta, il Civico Museo Archeologico è dedicato all'archeologia del territorio di Ozieri e...

Dal nostro archivio

Con la cultura si possono fare grandi cose

Seguici sui nostri canali

Cerca nel sito