Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Itireddu: Sos carrulantes de Itri

Ittireddu

Sos carrulantes de Itri

“Sos Carrulantes” aiant unu carru de linna tiradu dae unu giuale de boes, imbetze “sos massajos” traballaiant sa terra issoro o de àtere.

Pro su prus custas duas categorias fiant totu unu.

A sos tempos de Mussolini, sia una che s’àtera, sustènnidas dae una polìtica chi agiudaiat sas famìllias mannas, faghiant fìgios meda: difatis sas famìllias fiant de oto-noe-deghe o prus pessones.

Sa richesa issoro fiat unu carru ( targadu A.Peano Otieri) unu giuale de boes, carchi tzentiària (metru cuadru) de terrinu semenadu a trigu, ena, orzu e fae.

Sos carros, cando non fiant impitados, abarraiant firmos a dae in antis de sas domos issoro, e sos boes s’iscapaiant ( a pasculare in cunzados minores  chi bi fiant a curtzu de sa bidda).

Cussa de sos carrulantes fiat una greze barrosa, anarco-socialista: intre issos s’agiudaiant unu cun s’àteru,  unu pagu brigantinos ma, pro su prus, sintzeros in su bene e in su male.

Tèteros, ischiant giùghere su carru, cun abilidade manna: si setziant a ancas abertas, cun sos cartzones de frustanu canu e sa cicia in conca, in sa coa de su carru; leaiant in una manu sas funes, pro fàghere andare a filu su carru cun sos boes e in s’àtera, comente ch’esserat una bandela, su fuete cun sa coitza o  su puntòrgiu pro los fàghere andare lestros.

A fine chida andaiant a su “Monte” pro fàghere linna; e carrigaiant màtulos de mudeju e de chessa.

Cun abilidade manna, lighende∙las a sos gantzos, faghiant passare sos cannaos in sas lòrigas de ferru postas, a artàrias diversas, subra de sas bratzuleras de sas giagas de su carru a manera chi su càrrigu esserat seguru.

Unu in segus de s’àteru atraessaiant sas camineras de totu su Meilogu de seguru no a sa muda: brullaiant  leende∙si in giru, e cantaiant cantones a sa “logudoresa”.

Andaiant a Mores, Turalva, Bunnànaru e Boruta; finas a Tiesi.

Sa linna fine si bendiat pro ammaniare su  furru pro còghere su pane pro carchi soddu netzessàriu a campare sa famìllia.

A s’ispissu si faghiat a càmbiu cun su binu de Bunnànaru.

Onniunu fiat orgollìosu de sos boes suos; onni bìndighi dies o una borta a mese andaiant, su lunis, a sa fiera de su bestiàmine de Otieri; chi si faghiat a” Donnighedda”.

Sutzediat chi b’esseret calicunu chi andaiat a sa fiera cun una paja de boes bellos e pàschidos e nde torraiat cun àteros duos romasos; tando su càmbiu non fiat parivile: difatis aende prus pagu  balore bi fiat un’agiunta de dinari ùtile pro pagare carchi dèpidu de domo.

Sas carrelas de mesu, “Santa Rughe”, “Sa Costa”fiant su rennu de sos carrulantes; rapresentaiant sos traballadores itresos. 

Sos fìgios de sos carrulantes chi oramai ant sessanta, setanta annos s’ammentant de “tiu Cicciu Ara Fenu” e de su fìgiu “Tilipu”; Zizzu e Ninu Manca, Cischinu Ara cun su fìgiu Toeddu, Giuanne Ara (Diddi) cun su fìgiu Luisi, Ceppeddu Fresu, Micheli e Bainzu Pinna. 

Su balore de custa gente non fiat dadu dae su dinari o dae sa genia ma solu dae su suore de su traballu e dae su de àere imparadu a connòschere sa vida mancari chi b’esserent istadas sas contrariedades.       

 

Mario Ara

 



Condividi l'articolo: Condividi

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • COMUNE DE BESSUDE - Tancadura ufìtzios

      COMUNE DE BESSUDE   Si comùnicat chi in die de su 16 de AUSTU 2021 sos ufìtzios comunales ant a addurare tancados pro mèdiu de Ordinàntzia Sindacale. Si comùnicat tambene chi s'Ufìtziu de sos...

  • Comunicatzione de su Sìndigu de Tiesi (22 de maju 2021)

    Bonas dies a totus - as,   eris s'est concruida sa setziada vatzinale sa chi at interessadu sos tzitadinos de sa fàscia 60/69 annos de Tiesi e de sas biddas de Meilogu chi tenent cabu in su tzentru...

  • COMUNE DE TURALVA - Agiornamentu de s'albu de sos Giùighes populares

      COMUNE DE TURALVA   AGIORNAMENTU DE SOS ALBOS DE SOS GIÙIGHES POPULARES PRO SA CORTE DE ASSISE E PRO SA CORTE DE ASSISE DE APELLU   SU SÌNDIGU DAT A ISCHIRE CHI   Dae su primu de abrile a su 31 de...

  • COMUNE DE TURALVA - Tzertificados anagràficos

      COMUNE DE TURALVA   S'ammentat a sos tzitadinos chi dae su 15 de santandria s'ant a pòdere iscarrigare, pro sa prima bia, sos tzertificados anagràficos online a manera gratùita e autònoma. ...

  • In Tiesi "Cinema sotto le stelle"

    TIESI. Comintzat su 14 de trìulas, in su pàtiu de sa Pro Loco, sa rassigna “Cinema sotto le stelle”, organizada dae s'amministratzione comunale paris cun sa Pro Loco. Esòrdiu cun "Sole a catinelle" de Checco...

  • Ammentu de sos mortos in gherra in Turalva

    COMUNA DE TURALVAProvìntzia de Tàtari Ses invitadu a leare parte a sa tzerimònia chi s'at a tènnere in custa comuna martis su 4 de santandria pro s'Ammentu de sos Mortos in Gherra. Sa tzerimònia s'at a...

  • Tributos. Sa lìtera de su Sìndigu Soletta a sos tzitadinos de Tiesi

    Cun-tzitadinos istimados, cun custa comunicatzione s'amministratzione bos dat a ischire cales sunt sas printzipales novidades finantziàrias e tributàrias pro su 2014. Cunsiderende sas preguntas...

  • Primas pàginas: 02/10/2014

    Iscudende un'ograda a sos giornale de oe bidimus chi sa chistione de sa mobilidade aèrea no est petzi ligada a Meridiana e a sa punna sua de si liberare de prus de 1500 traballadores. B'amus finas...

  • Primas pàginas: 24/10/2014

    Camorra, Meridiana in suta de inchesta, G8 e 36 milliones a Marcegaglia, Santu Rafaelle e re-educatzione de su pitzocu chi aiat postu fogu a sa mòngia Camorra e re-tziclu, cun s'europarlamentare...

  • Erba de Santa Maria

Cerca nel sito

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • Museo delle Maschere Mediterranee (Mamoiada)

    Il museo nasce con l'intento di costituire un luogo di contatto tra l'universo culturale del piccolo paese del nuorese, noto in tutto il mondo per le sue maschere tradizionali - i Mamuthones e gli...

  • Parco naturale regionale Molentargius - Saline (Cagliari)

    Il Parco di Molentargius, istituito nel 1999, è una zona umida di valore internazionale tra le più importanti in Europa. Costituisce, infatti, un raro esempio al mondo di ecosistema presente in aree...

  • Nuraghe Santu Antine (Torralba)

    Il nuraghe trilobato Santu Antine, chiamato anche sa domo de su re (la casa del re), è uno dei nuraghi più maestosi e importanti della Sardegna. Il nuraghe, edificato durante l'età del bronzo medio...

  • Necropoli di Sant'Andrea Priu (Bonorva)

    La necropoli a camere ipogeiche di Sant'Andrea Priu è costituita da una ventina di tombe scavate nella roccia. Tre sono le domus de janas importanti e meglio conservate: la Tomba del Capo, la Tomba...

  • Culter - Museo Internazionale del Coltello (Pattada)

    Il museo intende valorizzare la storia e la produzione contemporanea del coltello internazionale realizzato a mano. Una sezione è riservata, ovviamente, al coltello tipico di Pattada, la pattadese....

Dal nostro archivio

Seguici su WhatsApp e Telegram

Unisciti ai nostri canali WhatsApp e Telegram per ricevere gli aggiornamenti di Àndala noa (Info)

Seguici sui nostri canali

Scarica Àndala App

Android apk download

Con la cultura si possono fare grandi cose