Antoine-Claude Pasquin naradu Valery, est istadu cunservadore in sas bibliotecas de su palatzu de Versailles e de Trianon, suta su regnu de Carlo X de Borbone e de Luisu Filipu de Borbone Orléans.
Su "Viaggio in Sardegna" suo est su de duos volumes de unu progetu prus mannu chi, comente si costumaiat in cussos tempos, previdiat de iscrìere subra sos viàgios fatos in sas ìsulas printzipales e prus disconnotas de su mediterràneu, su tìtulu fiat "Voyages en Corse, à l'île d'Elbe et en Sardaigne".
Valery lompet in Sardigna in su 1834 e si bi firmat pro prus o mancu unu mese e mesu, atraessendela, dae Sa Maddalena a Casteddu in prus de otanta giassos. Fiat un’òmine de cultura manna, viagiadore abbistu chi in sos viàgios suos aiat leadu parte a sa vida de sa gente e de sas comunidades chi aiat atraessadu. Aiat bidu ritos, protzessiones, cursas de caddos, garas poèticas, fieras e gasi sighende. Ispantu mannu aiat proadu pro sa festa de Sant'Efìsiu.
In Tiesi aiat istranzadu in domo de sos nòbiles Grondona, famìlia nòdida. Faeddende de sa bidda benit a nàrrere:
“Tiesi, una bella biddighedda de 2.754 ànimas, l’ammento cun praghere pro su bonu tratu de sa nòbile famìlia Grondona in ue apo istranzadu e pro sa bellesa de sa Corona de Monte Majore, una de sas prus bellas de Sardigna, chi si podet tzitare pustis de cussa de Domusnovas e de s’Alighera.
M’apo fatu istrada in mesu de iscalas de roca e istèrridas de matas e àrbores e so lòmpidu a sa Corona de Monte Majore, solitària e trascurada, una casta de pèlcia, sena ghia, in ue tocat de giùghere sas isteàricas e chi non atirat pro nudda, comente sas àteras duas tzitadas, s’interessu de sa zente. Sa gruta, chi si vìsitat cun dificultade, est digna de èssere bida pro sa bellesa, pro sa bonidade e friscura de s’abba de sa funtana sua, pro sas istalatites in colore de oro e pro sos medas e diferentes simulacros chi sa fantasia de chie ammirat custu ispantu creet de b’agatare”.
Please wait...