Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

Itireddu: Sos carrulantes de Itri

Ittireddu

Sos carrulantes de Itri

“Sos Carrulantes” aiant unu carru de linna tiradu dae unu giuale de boes, imbetze “sos massajos” traballaiant sa terra issoro o de àtere.

Pro su prus custas duas categorias fiant totu unu.

A sos tempos de Mussolini, sia una che s’àtera, sustènnidas dae una polìtica chi agiudaiat sas famìllias mannas, faghiant fìgios meda: difatis sas famìllias fiant de oto-noe-deghe o prus pessones.

Sa richesa issoro fiat unu carru ( targadu A.Peano Otieri) unu giuale de boes, carchi tzentiària (metru cuadru) de terrinu semenadu a trigu, ena, orzu e fae.

Sos carros, cando non fiant impitados, abarraiant firmos a dae in antis de sas domos issoro, e sos boes s’iscapaiant ( a pasculare in cunzados minores  chi bi fiant a curtzu de sa bidda).

Cussa de sos carrulantes fiat una greze barrosa, anarco-socialista: intre issos s’agiudaiant unu cun s’àteru,  unu pagu brigantinos ma, pro su prus, sintzeros in su bene e in su male.

Tèteros, ischiant giùghere su carru, cun abilidade manna: si setziant a ancas abertas, cun sos cartzones de frustanu canu e sa cicia in conca, in sa coa de su carru; leaiant in una manu sas funes, pro fàghere andare a filu su carru cun sos boes e in s’àtera, comente ch’esserat una bandela, su fuete cun sa coitza o  su puntòrgiu pro los fàghere andare lestros.

A fine chida andaiant a su “Monte” pro fàghere linna; e carrigaiant màtulos de mudeju e de chessa.

Cun abilidade manna, lighende∙las a sos gantzos, faghiant passare sos cannaos in sas lòrigas de ferru postas, a artàrias diversas, subra de sas bratzuleras de sas giagas de su carru a manera chi su càrrigu esserat seguru.

Unu in segus de s’àteru atraessaiant sas camineras de totu su Meilogu de seguru no a sa muda: brullaiant  leende∙si in giru, e cantaiant cantones a sa “logudoresa”.

Andaiant a Mores, Turalva, Bunnànaru e Boruta; finas a Tiesi.

Sa linna fine si bendiat pro ammaniare su  furru pro còghere su pane pro carchi soddu netzessàriu a campare sa famìllia.

A s’ispissu si faghiat a càmbiu cun su binu de Bunnànaru.

Onniunu fiat orgollìosu de sos boes suos; onni bìndighi dies o una borta a mese andaiant, su lunis, a sa fiera de su bestiàmine de Otieri; chi si faghiat a” Donnighedda”.

Sutzediat chi b’esseret calicunu chi andaiat a sa fiera cun una paja de boes bellos e pàschidos e nde torraiat cun àteros duos romasos; tando su càmbiu non fiat parivile: difatis aende prus pagu  balore bi fiat un’agiunta de dinari ùtile pro pagare carchi dèpidu de domo.

Sas carrelas de mesu, “Santa Rughe”, “Sa Costa”fiant su rennu de sos carrulantes; rapresentaiant sos traballadores itresos. 

Sos fìgios de sos carrulantes chi oramai ant sessanta, setanta annos s’ammentant de “tiu Cicciu Ara Fenu” e de su fìgiu “Tilipu”; Zizzu e Ninu Manca, Cischinu Ara cun su fìgiu Toeddu, Giuanne Ara (Diddi) cun su fìgiu Luisi, Ceppeddu Fresu, Micheli e Bainzu Pinna. 

Su balore de custa gente non fiat dadu dae su dinari o dae sa genia ma solu dae su suore de su traballu e dae su de àere imparadu a connòschere sa vida mancari chi b’esserent istadas sas contrariedades.       

 

Mario Ara

 



Condividi l'articolo: Condividi

Newsletter

Iscriviti alla newsletter per rimanere aggiornato sulle ultime iniziative. Terms and Condition
Joomla Extensions powered by Joobi

In sardu deo? Semper, cada die, a fitianu!

“IN SARDU DEO? SEMPER, CADA DIE, A FITIANU!‟

Dae s'archiviu de s'ULS Meilogu

  • Addòbios PSR Sardigna 2007/2013 - Misura 111

    “Atziones in su campu de sa formatzione professionale e de s'informatzione, incluida s'isparghidura de connoschèntzias iscientìficas e de pràticas innovativas, indiritzadas a sos prepostos de sos...

  • Cherèmule: S’arzola

    S’arzola DOMÌNIGA 20 de TRÌULAS 2014 a sas 9.00 in sa ex cava, istràda Pianuddu, s’Assòtziu culturale e turìsticu  de sa PRO LOCO de Cherèmule organizat “s’arzola de sa fae cun sos boes” A sas 13.00...

  • COMUNE DE BESSUDE - Cursos garantzia giòvanos

      COMUNE DE BESSUDE     Si informant totu sos chi nd'ant interessu chi in s'àmbitu de su Programma Garantzia Giòvanos Fase II, si sunt publicados sos cursos sighentes: Lìnia 1: giòvanos NEET  de edade...

  • NOAS dae Cherèmule. Incumentzat su cursu pro nadare

        S’Ufìtziu de sos Servìtzios Sotziales de sa Comuna de Cherèmule, faghet ischire chi s’Amministratzione Comunale est organizende su servìtziu de trasportu pro unu cursu pro nadare de 24 letziones,...

  • Sanidade: istradas redossas conca a sos deretos nostros

    La Nuova Sardegna annùntziat o chi s’Anas tenet «2 milliardos pro sas istradas sardas»: Unu «siddadu» chi sa sotziedade at a dèvere impreare «pro sa manutentzione e sas òperas noas. Medas de custas –...

  • Turalva: Ordinàntzia n°4 de su 15/05/2014

    COMUNA DE TURALVAProvìntzia de TàtariPratza Monsignor Pola n°5 tel 079/847085 (resumu de sa) Ordinàntzia n°4 de su 15/05/2014 SU SÌNDIGU CUNSIDERADU chi sa presèntzia de istulas, fenu, erba mala,...

  • Meilogu: unu logu de mesania

    S’atestatzione prus antiga de su corònimu Meilogus’agatat in su Condaghe de Santu Pedru de Silki. In s’ischeda 395 de custu registru patrimoniale leghimus: «Ego abatissa Teodora de Silki cambiai cun...

  • COMUNE DE BESSUDE: Interrutzione servìtziu ìdricu

      COMUNE DE BESSUDE   Si informat totu sa tzitadinàntzia chi, promores de interventos urgentes in sa rete ìdrica comunale, s'erogatzione de s'abba, a partire dae mèrcuris 26/05/2021, at a pòdere...

  • COMUNE DE CHERÈMULE - Calendàriu servìtziu prelievos

      COMUNE DE CHERÈMULE   CALENDÀRIU SERVÌTZIU PRELIEVOS CHERÈMULE ANNU 2021/2022   CHENÀBURA 06 E CHENÀBURA 27 DE AUSTU 2021  CHENÀBURA 03 E CHENÀBURA 27 DE CABUDANNI 2021  CHENÀBURA 01 E CHENÀBURA 15 DE...

  • Itireddu: Mustra "Miti e simboli di una civiltà mediterranea: la Sardegna nuragica"

    Museu Archeològicu de Firenze su 5 de cabudanni  a sas 17.00 inauguratzione de sa mustra: Miti e simboli di una civiltà mediterranea: la Sardegna nuragica. Dae su 5  de cabudanni a sa metade de...

Cerca nel sito

Sardegna, terra unica: attrazioni da visitare

  • Sardaigne, terre unique

    Unique comme l'empreinte de la multitude humaine qui, depuis des millénaires, passe et danse en Méditerranée, semant cultures, savoirs, souvenirs et rêves. Unique comme la somme des vents qui...

  • Parco archeologico di Pranu Muttedu (Goni)

    Pranu Muttedu è una delle più importanti e suggestive aree archeologiche funerarie della Sardegna. Il complesso presenta infatti la più alta concentrazione di menhir e megaliti sardi (circa...

  • Museo del giocattolo tradizionale della Sardegna (Ales)

    Il museo si propone di diffondere la cultura del gioco nel mondo agropastorale attraverso l’esposizione dei giocattoli “fatti in casa”, costruiti con i soli materiali che l’ambiente circostante...

  • Parco Nazionale dell'Asinara - Area Marina Protetta “Isola dell'Asinara” (Porto Torres)

    Appartiene al Comune di Porto Torres da cui lo separa un'ora circa di traversata in traghetto. L'isola, con zone montuose intervallate da splendide spiagge e calette, racchiude uno stupefacente...

  • Necropoli di Sant'Andrea Priu (Bonorva)

    La necropoli a camere ipogeiche di Sant'Andrea Priu è costituita da una ventina di tombe scavate nella roccia. Tre sono le domus de janas importanti e meglio conservate: la Tomba del Capo, la Tomba...

Dal nostro archivio

Seguici su WhatsApp e Telegram

Unisciti ai nostri canali WhatsApp e Telegram per ricevere gli aggiornamenti di Àndala noa (Info)

Seguici sui nostri canali

Scarica Àndala App

Android apk download

Con la cultura si possono fare grandi cose