Ci teniamo alla tua privacy. Usiamo i cookie per migliorare la tua esperienza di navigazione e ricordare le tue preferenze. Maggiori info qui. Registrandoti o accedendo al sito accetti espressamente le norme sulla privacy riportate in questa pagina
Nois bi tenimus a sa privatesa tua. Impreamus sos cookie pro megiorare s’esperièntzia de navigatzione e sas preferèntzias tuas. Agatas prus informatziones inoghe. Marchende·ti o intrende in su situ atzetas sas normas in vigèntzia subra sa privatesa marcadas in custa pàgina

GIOVANNI FILIPPO PIRISI PIRINO, SU POETA “BANDULERI” DE BORUTA

Giuanne Filipu Pirisi Pirino est nàschidu in Boruta in su 1835, s’agatant pagas notìtzias biogràficas suas. Ischimus, gràtzias a don Giuanne Marras, chi est istadu finas retore de Boruta, chi fiat istadu dischente de unu tzertu mastru Cossu de Tiesi, chi faghiat su caltzolaju, issu puru topu comente benit a nàrrere in custa cuartina:

Da ch’andaio a domo ‘e mastru Cossu,

deo a ischente e issu  cabu mastru,

in lumbos l’aiat isse su guastu

e deo l’apo ‘e su rajolu in s’ossu.

De issu faeddat Enrico Costa, chi paret l’epat bidu in atividade in sas carrelas de Tàtari, cando sos cantadores giraiant peri su logu pro bèndere sas poesias issoro. In su romanzu La bella di Cabras (1887), nos ammentat de “su poeta topu de Boruta, Pirisi Pirino, chi cumponet e cantat, imprentat e bendet in totu s’ìsula sas poesias suas geniosas”.

Finas Antonio Gramsci, in su 1927, lu fentomat, mancari faddende su sambenadu e sa bidda sua, in una lìtera imbiada a sa mama: “Quando ti capita mandami qualcheduna delle canzoni che cantano per le strade i discendenti di Pirisi Pirione di Bolotana”

Custos poetas bandidores fiant atentos meda a sos fatos de crònaca, bortas meda in sas poesias issoro nde faghent contos proite a sa zente chi iscurtaiat e comporaiat sas poesias custos argumentos interessaiant meda. 

Giuanne Filipu si podet dare chi siat istadu su primu a fàghere custa atividade de poeta “giròvagu”, difatis, paret apat comintzadu in sa meidade de sos annos otanta de s’Otighentos, pustis, in finitia de de su sèculu, e in sos primos annos de su Noighentos, amus notìtzias de àteros poetas chi ant sighidu s’esempru sou.

In sas poesias suas in prus de fatos de crònaca si bi faeddat finas de amore, de cosas de santos e de cheja, de sas gherras e de bandidos, prus de totu de su famadu Giuanne Tolu (Pro sa libertade de su primu bandidu sardu Giuanne Tolu fiolinesu, fi’ 32 annos latitante, bessidu in libertade s’82 in sa Corte de Assise de Frosinone).

Finas a pagu tempus como sas poesias suas s’agataiant ebbia in sos fòglios volantes originales chi sunt remunidos in paritzas bibliotecas de Sardigna, oe, gràtzias a s’impignu de Salvatore Tola, sunt istadas regortas in su libru “Giovanni Filippo Pirisi Pirino. Il poeta girovago” publicadu in su 2008 dae s’editore “Della Torre” de Casteddu.

Inoghe fatu paritzos versos suos dae sa poesia: ”Pro sa libertade de su primu bandidu sardu Giuanne Tolu fiolinesu”

1.

S’annu barantanoe e otighentos

già m’est costadu su mi cojuare,

pro cussu so ’essidu a bandidare

furriados mi sun totu sos bentos,

de primu piagheres e cuntentos

mi pariat sa gloria passare,

mi fuit sa delitzia de gosare

neghe de unu preideru ostinadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

2.

Traitu ’e su preideru ostinadu

già nd’at sufridu sa persone mia.

Issa a mie una santa mi pariat,

e mi fia cun geniu cojuadu,

e tot’in d-una m’agato ingannadu

pro sa mala incontrada cumpagnia,

mai custu discurrer lu podia

chi su gosare m’aeret privadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

[…] 

22.

Pro finis sos giurados rispetade

e leade dae me s’isperimentu,

su m’ider solu intr’e gabbia tentu

Tolu a sessant’annos de edade.

Bessit sa Corte cun felicidade

nerzende a Tolu: «Ses salvu e cuntentu».

Fato a sos avocados cumprimentu

c’apo sa penetentzia accabadu.

M’allegro c’a su mundu m’an torradu.

 

 



Condividi l'articolo: Condividi