S’orìgine de su nùmene de sa bidda de Cherèmule, cale est?
Su faeddu est tzitadu in diversos paperis de sa Sardigna medievale, comente sos condaghes, documentos amministrativos e registros patrimoniales de caràtere eclesiàsticu. In su condaghe de Santu Pedru de Silki (1065-1180) cumparent sas formas Kelemule e Chelemule, in su de Santu Nigola de Truddas Kelemule, Kelemuli, Kilemuli, Gillemuli e in su còdighe de Santu Pedru de Sorres s’annotant sas maneras Chelemule, Quelemule, Calemole, Caremole.
Sa bidda est mentuada fintzas intre sas parròchias de sa Diòtzesi de Sorres (metade de su de XIV sèculos), sas chi versaiant sa dèguma a sa Cùria de Roma e s’agatat ancora in pare a sos paisos chi in su 1388 aiant sutascritu su tratadu de paghe intre Lionora de Arbarè e Giuanne de Aragona.
In s’òpera de Giuanne Frantziscu Fara (1543-1591), istòricu, geògrafu, eclesiàsticu e umanista sardu, sa Chorographia Sardiniae, leghimus imbetzes sa forma Chelemulum. Ma torramus a sa chirca de su significu.
Fantasiosa nos paret s’interpretatzione linguìstica chi reconnoschet in su topònimu Cherèmule unu vocàbulu de ratza fenìtzia, chi diat chèrrere nàrrere “bìngia amena de Deus” (Cherem-el).
Prus iscientìfica si mustrat sa proposta de Màssimu Pittau chi faghet derivare s’urbònimu esaminadu dae su grecu de edade bizantina cheiromúlē, cheirómylon= mola manuale. Su cales chi in su fundamentu cheremulesu (màssimu in su Monte Cuccuruddu, 676 m.) s’incontrat unu tipu particulare de pedra niedda vulcànica, pertunta e lèbia - sa “cheremulite” - bona pro fraigare molas e adata che materiale de costrùere.
A incuru de Antoni Flore
