Naschet in Romana su 23 de cabudanni de su 1903, Brancaleone nche at a colare sa pitzinnia in Cherèmule in ue su babbu fiat su dotore, Sa mama Rafaella Branca Giua morit galu pitzinna posca de àere àpidu 11 fìgios. Issu, su prus mannu, giai dae minoreddu dimustrat de àere una capatzidade de pintare manna a beru. Lu faghet puru in s’ambulatòriu de su babbu chirchende de tratènnere sa gente chi isetat de èssere visitada. Acabbadu su litzeu in Lanusei su babbu cheret chi sigat a istudiare in s’Universidade pro diventare dotore o avocadu comente est costumàntzia in sa famìllia sua, ma issu posca de àere frecuentadu sa facultade de lege in Roma pro duos annos detzidit de assegundare su naturale sou chi est cussu de pintare e pro custu a sa sola cumintzat a istudiare e a si formare. Cumintzat a àere cuntatos cun mastros sardos de sa calidade de Delitala, Stanis Dessy e bidu chi su babbu non est meda de acordu chircat agiudu dae sos parentes pro torrare a Roma. A manera particulare l’ agiudat su tziu Efis chi est unu funtzionàriu de importu de su Ministèriu de sa gherra e in su 1931 gràtzias a issu torrat a Roma. Puru si traballat comente “vetrinista” in sa “Rinascente” su dinari non li bastat e in su 1934 est custrintu a torrare a Cherèmule in ue non lu lassat in pasu s’anneu de resèssere a pònnere in òpera su bisu sou de una mustra de sas pinturas pro las fàghere connòschere a totus. Dae su 1938, sa salude dèbile, difatis patiat de male a primmones, andat peorende e pro carchi tempus est puru ricoveradu, sos traballos suos benint postos a banda ma in su 1942 resessit a otènnere de pòdere partetzipare a una mustra, in una sea de importu mannu, in sa “Permanente” a “Milano”. Issu no at a pòdere bìdere totu custu ca si nche at a mòrrere de “tisi” a trintanoe annos, pagu tempus in antis de s’inauguratzione a sa cale ant a partetzipare totu sos familiares. Brancaleone puru cando leat ispiratzione dae sa terra sua, dae sas biddas in ue istat (Cherèmule, Silicua, Tàtari,Tempio) non pintat una realidade a manera “ folklorìstica” ma de custa gente disegnat s’umanidade, s’essèntzia de sa natura issoro comente podiat èssere fatu in onni parte de su mundu. De issu si sunt ammentados in pagos ca est mortu pitzinnu e in tempus de gherra e at àpidu pagu tempu pro fàghere connòschere su balore de s’arte sua. Sa gente de Cherèmule chi l’at connotu s’ammentat galu de custu giòvanu, fìgiu de dotor Cugusi chi fiat bravu meda a disegnare, de ànimu bonu chi dende letziones a s’indonu aiat agiudadu unos cantos cheremulesos a si leare sa cuinta elementare chi in tando si podiat frecuentare solu in Tiesi e non totus lu podiant fàghere. Custas testimonias de sa gente chi l’at connotu li dant mèritu cantu sa capatzidade sua chi solu dae carchi annu est istada valorizada dae sa cumpetèntzia de unu istudiosu e crìticu comente Vittorio Sgarbi chi in cullaboratzione cun sa Regione Sardigna e gràtzias a sa famìllia de Brancaleone in su 2004 at ammaniadu unu libru: ”Brancaleone da Romana” e una mustra pro mèdiu de sos cales nois totu podimus connòschere mègius unu rapresentante de importu mannu de sa cultura nàschidu e pàschidu in sa terra nostra.
Vittorio Sgarbi “Brancaleone da Romana”
