Fernandu Antoni Nogueira Pessoa est nàschidu su 13 de Làmpadas de su 1888, in Lisbona. Iscritore, poeta e aforista de gabbale est istadu una de sas boghes prus de importu non tames de sa literadura portughesa ma tambene de cussa mundiale. Figura enigmàtica e de lèghida difìtzile, ammajada dae sos segretos oscuros de s’ocultismu e de su mistitzismu, Pessoa at a campare sas dies suas de giornalismu, de cummèrtziu, de publitzidade e, craru, de literadura.
Sas òperas suas ant a èssere firmadas siat cun su nùmene suo pròpiu, siat cun eterònimos diversos che Alberto Caeiro, Ricardo Reis, Alvaro de Campos, Bernardo Soares, agiomai a testimongiare sa presèntzia intro de s’autore etotu de personalidades diferentes, a onni modu totas frunidas de una visione de su mundu particulare e autònoma. Un’ischitzofrenia positiva, amus a nàrrere.
Pessoa at annoadu culturalmente s’iscena literària portughesa, essende istadu abertu meda cara a cussas currentinas innovativas de su tempus, che su modernismu e su futurismu. In vida sua at a publicare pagu cosa, petzi unos cantos testos pro rivistas, ultres de su poema èpicu Mensagem (Messàgiu) e de sos sonetos in inglesu, limba chi s’iscritore connoschiat a primore promores de àere coladu parte de sa pitzinnia sua in Sudàfrica, in sa tzitade de Durban.
Su meda de sa produtzione sua at a èssere agatada in una càssia - a pustis de sa morte de s’autore - e publicadu tando ebbia. In su primu volùmene de su Livro do Desassossego por Bernardo Soares leghimus sa fràsia famada “Minha pátria é a língua portuguesa” (Sa pàtria mia est sa limba portughesa), manifestu de s’importu de sa limba in su fràigu de sa cussèntzia natzionale de cada pòpulu de su mundu.
Publicamus inoghe una cantzone sua, furriada in Sardu dae su chi iscriet:
Su chi mi dolet no est
Su chi mi dolet no est
su chi s’agatat intro de su coro
ma sas cosas galanas
chi mai ant a esistire.
Sunt sas formas sena forma
chi nche colant sena chi su dolu
las potzat connòschere,
o bisare, s’amore.
Comente si sa tristura
Esseret un’àrbore
Chi a un’a una
Perdet sa fògia
Intre sa sèmida e sa nèula
A incuru de Antoni Flore